EL SEGRETO

 

L'unica richezha che Andrea Bonato se ghea portà casa da'a goera granda 'a jera stà na machineta da ca­vìj. -Tedesca!- el diséa, silabando, ogni volta che ‘l gh'in parlava o che la mostrava come na reìchia, contando coanto bona che 'a jera e coante teste che 'a ghea peà. Da vecio ghe piaséa contare de'a so goera e romai tuti saéa anca 'a storia de sta machineta, tolta su da in tera tacà 'l zaino verto de on tedesco morto, pena de'à del Piave inte 'l Disdoto.

 

Però, pena vegnesto casa da soldà, la ghea tegnesta sconta e no 'l ghin' èa parlà gnanca co so pare. Ghe paréa lu de ver catà on tesoro: no tanto par coèo che 'a vaèa (no 'l jera mia nato so 'a càmara di i saeàdi), ma pa' i schei de tosaùre che 'a ghe garìa fato sparagnare a tuta 'a fameja. E no jera poco par jente che co strùssie senzha nome e cavàndoghe' a pèe al pulde, 'a se ghea conprà na cesura de quìndase canpi, in tre fiùi insieme co so pare, e che ghea ncora da finir pagare i du che iera tornai da 'a goera.

 

Gnanca 'l se zhavariava de no saer tosare. El jera seguro che 'l gavarìa inparà anca coéa, tanto là, casa, no mancava zhuche de tosati da proare co unbertine e mascagne, prima de pearle a zero.

 

Però bisognava che 'l fato de sta machineta no se saesse in giro pa 'a contrà senò, tra conpari, dermani, amizhi e so fiùi, 'a sarìa stà pedo de na tenpestada! Va ben che 'a jera tuta jente bona da piazhìri, ma se podèa anca ricanbiare in altro modo senzha sassinare 'l trapèo so teste senpre piene de tera e che se la­vava co 'a piova. No! Coèa ghea da servire sòeo par casa!

 

 

Cussìta na domènega de meodì el ga ciamà in cusina anca i tosati che magnava soto 'l pòrtego, e 'l ghe ga parlà ciaro a tuti: nissun fora de casa garìa doesto saer gnente. Se coalche­dun ghe ghesse domandà chi che ghe tajasse i cavij, i ghea da rispondare che vegnea ogni tanto so derman da Zhitadèa.

 

Ma, come zéa come no zéa, fato sta che dopo 'n toco, na domènega prima de' a Sunta, ze capità là so conpare Marco O., caìa e ciacoeòn, che, paràndoea, torno el ga tacà dire che bisognava iutarse, che lu saèa mante­gnere i secreti e che 'l conpare de anèo bisogna tratarlo come uno de fameja. Andrea vardàndoghe 'a fuìna el ga capìo suìto 'l bèrgamo.

 

El ga proà lu dirghe che no 'l jera gnancora pratico de tosaùre, che 'l ghe garìa fato far bruta figura in giro co 'a testa castronà-su, ma staltro no ga voesto sentir rason. Lora lo ga fato giurare che no 'l garìa parlà in giro senò i garìa strazhà l' amicizhia. Po’ i se ga invià su pa'a caredà, fin dopo 'a curva, indo-che 'l sorgo scondìa coasi 'l tro­do. Là Andrea lo ga fato indanociare in medo 'e caruàre, el ga cavà fora 1'atrezho lucido da in medo na strazha onta e 'l se ga messo tosarlo, par­tindo dal copin.

 

 

 

L'idea jera de farghe passare 'a vòja na volta par tute e cussì el ghe dava de chii tiruni da far inbestiare on santo. Marco scainava ma 'l resistìa. In-tra scàe, castruni e mace rosse, co’ ze stà finìo, el parèa on mas-cio co’l mal-de 'a ­rosa. Ma 'l ghea promes­so de no parlare e no 'l ga parlà gnanca co’l'è rivà casa: el se ga disinfetà 'a testa co 'a graspa forte, por­chedando,

 

po 'l ga tolto-su el bussoeò­to de l' oiazho da cari e sol muro bianco del cason, drio strada, el ga scrito in grando e co 'l penèo grosso:

 

-NO SARÀ MAI PI DITO VERO CHE ANDREA BONATO ME TAJE I CAVIJ A MI, NE A GRATI E GNAN­CA PAGANDO!-

 

 

 

====================================================== 

 

 

 

 

 

Scrivi commento

Commenti: 0